En azından Türkiye’de böyle olduğunu her gün yaşanan siyasi, sosyal ve ekonomik olaylarda görebiliyoruz. Yalan söyleyen kişi karşısındakini yanıltarak kendi niyeti doğrultusunda yönlendirir. Bu durumda yalan söylenen kişi, eğer dikkatli biri değilse kandırılmış olur ve “yalan” söyleyen kişinin yanına kar kalır. Peki yalan söylendiğini anlayamaz mıyız? Eğer bu konuda gerekli bilgilere sahip değilseniz ve yalan söyleyen kişi bu konuda ustalaşmış bir kişiyse, bu sorunun cevabı büyük oranda hayır. Ancak yalan söylendiğinde yalan söyleyen kişinin hal ve hareketlerinin hangi anlama geldiğini bilen, dikkatli biriyseniz yalanı anında yakalayabilirsiniz. İşte size karşınızdakinin yalan söyleyip söylemediğini anlamanıza yarayacak yollar.
Aşağıda vereceğimiz maddeler 5 yıl polis, 30 yıl da FBI ajanı olarak çalışmış J.J. Newberry ve San Francisco Üniversitesi’nden psikoloji profesörü Maureen O’Sullivan görüşlerinden derlenmiştir.
1- Tutarsızlıklara Dikkat Edin
Konuşmadaki ya da hareketlerdeki tutarsızlıklar, söylenenlerin doğru olmadığına işaret etmektedir.
2- Ansızın Soru Sorun
Karşınızdakinin yalan söylediğini ya da söyleyebileceğini düşünüyorsanız, ona ansızın konuyla ilgili bir soru sorun. Eğer bu soruya hiç duraksamadan sakin bir şekilde cevap verebiliyorsa sorun yok. Ancak telaş yapıyor ve sorunun cevabını verirken saçmalıyorsa kesin yalan söylüyordur.
3- Karakter Temelini Değerlendirin
San Francisco Üniversitesi’nden psikoloji profesörü Maureen O’Sullivan, “Sahtekarlığın en önemli göstergelerinden birinin davranış değişikliği” olduğunu söylüyor. O’Sullivan, “Eğer genel olarak endişeli karaktere sahip olan birisi o an sakinse, ya da genel olarak sakin karaktere sahip olan birisi o an endişeliyse bu durum yalan söylendiğinin bir işaretidir” diyor.
4- Samimiyetsizliği Gözden Kaçırmayın
Profesör O’Sullivan, “Çoğu insan sahte gülücük yapamaz” diyor. Bu sahte duygular karşınızdakinin yalan söylediğinin en önemli işaretlerindendir” diye de ekliyor.
5- Duygulardaki Sapmalara Dikkat Edin
Aynen sergilenen sahte duygularda olduğu gibi, duygulardaki aşırı sapmalar da yalan söylendiğini gösteren işaretlerden biridir.
6- Kısa İfadelere Dikkat Edin
Örneğin “hı hı, evet, hayır, bilmem, işte” vs gibi kısa ifadeler konuşulanın yalan olduğunu işaret ediyor olabilir.
7- Çelişkilere Dikkat Edin
8- Huzursuzluğa Dikkat Edin
Yalan söyleyen birisi sürekli huzursuzluk sergiler.
9- Çok Fazla Detaya Girip Girmediğine Dikkat Edin
Konuyla ilgili ya da ilgisiz bir sürü ayrıntı anlatarak kafanızın karışmasına neden olan birinin yalan söylediğini düşünmeniz kadar normal bir şey yoktur.
10- Doğru ile Yalanı Ayırt Edin
Bazı insanlar yukarıda saydığımız maddeleri doğrular nitelikte konuşup, davranabilirler. Yani yalan söylüyormuş gibi görünürler. Ancak bazı insanlar yapıları gereği özellikle yeni tanıştıkları insanlara karşı aşırı heyecanlı oldukları için, bütün konuşma ve davranışları birbirine girebilmektedir. Bu durumda yalan söylüyor izlenimi verirler ancak doğruyu söylüyorlardır.
